Czym jest coaching?

Zanim zrobisz pierwszy krok jako coach lub jako klient coachingu, czyli osoba zainteresowana własnym treningiem, poznaj zasady. Zajmuję się coachingiem i edukacją w tym stosunkowo nowym zawodzie od 10 lat, a od ponad 25 psychoterapią, szkoleniami i tak zwanym rozwojem osobistym. Już samo doświadczenie w pracy z ludźmi pozwala mi odróżnić kiepską usługę od dobrej.

Pierwszy krok w coachingu

Nie daj się zwieść. W branży coachingowej, podobnie jak w motoryzacyjnej, jest sporo szpachli, czyli pozorów. Lśniący lakier czasem kryje pod powłoką rdzę i załatane dziury, nie mówiąc o silniku, skrzyni biegów i zawieszeniu, które bywają bardzo zawodne. Profesjonalni sprzedawcy samochodów używają specjalnych urządzeń, żeby pomierzyć grubość lakieru by sprawdzić czy nie był pod spodem szpachlowany, to znów żeby przeanalizować poziom toksyczności spalin, czy też działanie komputera. Książka, którą masz przed sobą, jest takim zestawem pomiarowym pozwalających zmierzyć jakość coachingu. Pozwala również na poznanie najlepszych zasad tej dyscypliny wraz ze skutecznym modelem jej stosowania.

Nazwa: coaching

Angielska nazwa pochodzi od powozu, kolaski, dyliżansu. Z czasem oznaczała również kozioł, na którym siedzi woźnica, samego woźnicę, a nawet miejsce, w którym garażowano powozy. Określano nim również bagaż i torby podróżne. Dlatego też w krajach angielskojęzycznych możemy spotkać słowo coaching na tramwajach, wagonach i autobusach. Współcześnie słowo to w języku angielskim określa najczęściej trenera sportowego. Najprostsze, a zarazem najbardziej trafne polskie określenie coachingu to: trening rozwoju osobistego, a w przypadku trenowania grupy – trening rozwoju zespołowego.

Coaching czyli zmiana

Nieprzypadkowo zatem coaching ma związek z podróżą, czyli zmianą, najczęściej o charakterze dynamicznym. Przemieszczanie się od punktu A do punktu B to nic innego jak realizowanie planu podróży, zadanie, które współczesny coaching realizuje w pierwszej kolejności.

Ustal cel podróży. Wyznacz trasę, określ sposób podróżowania i metę oraz koniecznie odpowiedz w jakim celu podróżujesz, co chcesz osiągnąć, gdy już dotrzesz na miejsce.

Porównanie z podróżą dotyczy każdej życiowej zmiany czy to w pracy, czy też w rodzinie, zarówno w przypadku efektywności sportowej jak i biznesowej. Podjęcie zmiany zawsze związane jest z podróżowaniem, choćby w sposób symboliczny, gdyż oznacza odbycie drogi od startu do mety, od zamiaru do uzyskania korzyści.

Coaching jako proces naturalny

Polscy krytycy metody często nie rozumieją, że w profesjonalnym coachingu nie ma przesady ani manipulacji. Oczywiście nożem można pokroić chleb, można też kogoś skaleczyć. Coaching jest treningiem – z wszystkimi jego zaletami i niebezpieczeństwami. Możliwe jest przetrenowanie zawodnika, wówczas zamiast odnosić sukcesy, słabnie na mecie. Możliwe są oczywiście błędy. Ponadto słaby pieniądz często wypiera mocny. Słabo przygotowany coach lub coach-manipulant może wypierać z rynku dobrego coacha, który zamiast obiecywać gruszki na wierzbie proponuje żmudny trening. Jednakże samej idei treningu kwestionować nie sposób. Bez treningu nie ma rezultatów. Trening jest częścią ludzkiego życia. Dlatego ma rację David Clatterbuck, znany brytyjski naukowiec i badacz rozwoju osobistego, że coaching zawsze towarzyszył ludzkości. Dawnymi coachami byli rodzice, majstrowie, nauczyciele, proboszczowie małych parafii – do nich przychodziło się po radę, feed-back, nowe umiejętności, sugestie dotyczące własnego rozwoju, obranej drogi edukacyjnej lub zawodowej. W globalistycznym świecie rolę tę wypełnia profesjonalny coach.

Trenowanie dotyczy każdej dziedziny życia - tak jak można lepiej (czyli smaczniej) ugotować zupę, tak można lepiej sprzedawać dowolne produkty, lepiej jeździć samochodem, lepiej wypełniać faktury, lepiej rozmawiać z dziećmi, lepiej troszczyć się o jakość. W coachingu zaczynamy od precyzyjnego ustalenia co oznacza pojęcie lepiej w konkretnej sytuacji klienta. Druga podstawowa kwestia dotyczy odpowiedzi na pytanie: po czym klient rozpozna, że dziedzina jego życia, którą poddał treningowi polepszyła się?

Sport i coaching

Coaching narodził się w sporcie. Nie przez przypadek trenerów sportowych nazywa się coachami. Konkretna dyscyplina sportowa rządzi się regułami, które należy respektować – są to kryteria. Z nich wynikają wskaźniki sukcesu, czyli odpowiedź jak dobrzy jesteśmy w danej dyscyplinie i co powinniśmy zrobić, żeby spełnić kryteria. W sporcie, podobnie jak w innych obszarach życia, sukces może oznaczać ukończenie zawodów, zwycięstwo, a nawet samo przystąpienie lub zakwalifikowanie się (czyli spełnienie warunków granicznych). Od kompetencji na starcie i wcześniejszego przygotowania zawodnika zależy wynik. Zawodnik wraz z trenerem określa swoje początkowe możliwości (zasoby), a następnie traktując je jako fundament przystępuje do treningu, który ma doprowadzić do osiągnięcia ustalonego na początku rezultatu.

Powtórzymy - nie zawsze i nie za każdym razem musi to być zwycięstwo (pierwszeństwo) w danej dyscyplinie (działaniu, projekcie, zamiarze). Sukces może oznaczać dowolny efekt, który klient uzna za motywujący i godny starań. Zależy on również od intensywności treningu oraz początkowych kompetencji i zasobów zawodnika (klienta coachingu).

Istotą coachingu jest również realistyczność i ekologiczność. Młody i sprawny fizycznie zawodnik amator być może bez przygotowania byłby w stanie przebiec trasę półmaratonu (21 km) lecz skutki takiego wyczynu z pewnością odbiłyby się na jego samopoczucie i zdrowiu. Zamiar taki (przebiegnięcie 21 km) może stać się realistycznym celem pod warunkiem zastosowania odpowiedniego treningu na skutek, którego zrealizowanie zamiaru będzie nie tylko możliwe, zdrowe i bezpieczne, lecz również przyjemne. Ten sam mechanizm dotyczy każdego innego życiowego lub zawodowego zamiaru.

Od analizy do zmiany

Najprostsza definicja coachingu określa tę dyscyplinę jako świadomy, dobrowolny trening prowadzący do zmiany na lepsze. Zaczyna się od analizy sytuacji wyjściowej i ustalenia co i z jakiego powodu ma zostać zmienione. Następnym krokiem jest ustalenie jaki ma być rezultat i po czym rozpoznamy, że spełnia nasze oczekiwania. Wreszcie trzecim krokiem jest zaplanowanie działań, które poprowadzą klienta od analizy do rezultatu. Czwarty krok to kontrolowanie i korygowanie sposobów i środków, które są wykorzystywane przez coachee (klienta) w drodze do korzystnego rozwiązania.

Polecane firmy szkoleniowe:

Coaching - literatura

Poniżej przedstawiamy literaturę obowiązkową dla wszystkich zainteresowanych tematyką coachingu.

Kontakt:

Jeżeli masz pytania związane z coachingiem, serdecznie zapraszamy do kontaktu mailowego .